𝐁𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐭𝐚𝐲 𝐜𝐡𝐚̂𝐧 𝐦𝐢𝐞̣̂𝐧𝐠 𝐨̛̉ 𝐭𝐫𝐞̉ 𝐞𝐦 (𝐡𝐚𝐧𝐝-𝐟𝐨𝐨𝐭-𝐦𝐨𝐮𝐭𝐡 𝐝𝐢𝐬𝐞𝐚𝐬𝐞)
𝐁𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐭𝐚𝐲 – 𝐜𝐡𝐚̂𝐧 – 𝐦𝐢𝐞̣̂𝐧𝐠 là bệnh truyền nhiễm lây từ người sang người, dễ gây thành dịch do virus đường ruột gây ra.
𝐓𝐚́𝐜 𝐧𝐡𝐚̂𝐧 𝐠𝐚̂𝐲 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡: virus thuộc họ virus đường ruột (Enterovirus). Trong đó 2 virus gây bệnh hay gặp là 𝐂𝐨𝐱𝐬𝐚𝐜𝐤𝐢𝐞 𝐀𝟏𝟔 và 𝐞𝐧𝐭𝐞𝐫𝐨𝐯𝐢𝐫𝐮𝐬 𝟕𝟏 (𝐄𝐕𝟕𝟏).
𝐓𝐮𝐨̂̉𝐢 𝐡𝐚𝐲 𝐠𝐚̣̆𝐩: Gặp ở mọi lức tuổi nhưng hay gặp ở tẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là dưới 3 tuổi.
𝐌𝐮̀𝐚 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡: rải rác quanh năm nhưng có 2 mùa dịch lớn trong năm:
Khoảng tháng 3 – tháng 5
Khoảng tháng 9 – tháng 12
Đ𝐮̛𝐨̛̀𝐧𝐠 𝐥𝐚̂𝐲 𝐭𝐫𝐮𝐲𝐞̂̀𝐧: Virus chứa trong nướt bọt, nốt phỏng và phân của trẻ bị bệnh.
Lây từ người sang người khi tiếp xúc với dịch tiết chứa virus của người bệnh.
Tiếp xúc trực tiếp.
Tiếp xúc gián tiếp qua các bề mặt có dịch tiết của người bệnh.
Sát khuẩn tay bằng cồn không diệt được virus tay chân miệng, cần rửa tay bằng xà phòng.
𝐃𝐚̂́𝐮 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐧𝐡𝐚̣̂𝐧 𝐛𝐢𝐞̂́𝐭:
Sốt: nhẹ đến cao.
Loét miệng: vết loét đỏ hay phỏng nước đường kính 2-3 mm ở niêm mạc miệng, lợi, lưỡi, gây đau miệng.
Biếng ăn, bú kém, tăng tiết nước bọt, chảy dớt dãi.
Phát ban dạng phỏng nước: ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, gối, mông; tồn tại trong thời gian ngắn (dưới 7 ngày). Ít khi để lại sẹo.
Nôn hoặc tiêu chảy.
Mạch nhanh, thở nhanh, li bì.
Giật mình, run chân tay, đi loạng choạng.
𝐋𝐮̛𝐮 𝐲́: Bệnh tay chân miệng không phải trường hợp nào cũng có đủ ban ở tay chân và loét miệng. Có trường hợp chỉ có loét miệng hoặc chỉ co ban tay chân hoặc chỉ có sốt cao kèm biếng ăn, giật mình…
𝐃𝐢𝐞̂̃𝐧 𝐛𝐢𝐞̂́𝐧:Thường từ 5 – 7 ngày trẻ hồi phục hoàn toàn nếu không có biến chứng.
𝐁𝐢𝐞̂́𝐧 𝐜𝐡𝐮̛́𝐧𝐠: thường xảy ra vào ngày thứ 2 – 5 của bệnh.
Hệ tim mạch: Viêm cơ tim, suy tim, trụy mạch…
Hệ hô hấp: Viêm phổi, suy hô hấp…
Hệ thần kinh: Viêm não, viêm màng não…
𝐃𝐚̂́𝐮 𝐡𝐢𝐞̣̂𝐮 𝐜𝐚̉𝐧𝐡 𝐛𝐚́𝐨 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡 𝐧𝐚̣̆𝐧𝐠:
Giật mình chới với, hốt hoảng, thất thần;
Run chi (thấy rõ khi đưa đồ chơi cho trẻ cầm);
Yếu chi
Trẻ đi đứng loạng choạng
Trẻ đảo mắt bất thường
Nôn tất cả mọi thứ, không ăn được
Quấy khóc, dỗ không nín
Co giật
Thở mệt…
𝐂𝐡𝐚̆𝐦 𝐬𝐨́𝐜 𝐯𝐚̀ đ𝐢𝐞̂̀𝐮 𝐭𝐫𝐢̣:
Hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu.
Chủ yếu điều trị triệu chứng.
Phát hiện biến chứng để điều trị kịp thời.
𝐂𝐡𝐚̆𝐦 𝐬𝐨́𝐜:
Đưa trẻ đến khám tại các cơ sở y tế để xác định tình trạng cũng như mức độ bệnh và dùng thuốc theo chỉ định của bác sỹ.
Vệ sinh miệng và bôi thuốc vùng miệng cho trẻ theo chỉ định của bác sĩ (thường vệ sinh trước khi cho trẻ ăn 30 phút).
Giữ vệ sinh da sạch sẽ, dùng thuốc xanhmethylen hoặc Betadin loãng để chấm lên các nốt mụn, rộp, phỏng nước, các vị trí viêm loét trên da.
Mặc quần áo vải mềm, rộng rãi, thấm hút mồ hôi. Cần thay quần áo và tắm rửa hằng ngày cho trẻ bằng nước ấm.
Cắt móng tay cho trẻ, tránh để trẻ gãi làm trầy xước da và gây bội nhiễm vết loét.
Cho trẻ ăn thức ăn nguội, mềm, lỏng, dễ tiêu: cháo, sữa; chia nhỏ bữa và đảm bảo đầy đủ các nhóm dinh dưỡng phù hợp theo lứa tuổi, tránh ăn kiêng khem và ăn thiếu dinh dưỡng.
Vệ sinh tay trước và sau mỗi lần chăm sóc trẻ. Cách ly trẻ ở nhà ít nhất 7-10 ngày, tránh lây nhiễm cho trẻ khác.
Vệ sinh không gian sống như các bề mặt, vật dụng, đồ chơi, tay nắm cửa thường xuyên bằng Cloramin B. Theo dõi sát dấu hiệu cảnh báo chuyển độ nặng để cho trẻ đi bệnh viện kịp thời.
𝐏𝐡𝐨̀𝐧𝐠 𝐛𝐞̣̂𝐧𝐡:
Phòng bệnh đặc hiệu: chưa có vắc – xin phòng bệnh đặc hiệu.
Phòng bệnh chung:
Tập thói quen rửa tay thường xuyên bằng nước sát khuẩn hoặc xà phòng cho trẻ trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh.
Thường xuyên dọn dẹp, khử trùng môi trường sống và đồ chơi của trẻ.
Tránh tiếp xúc thân mật (ôm, hôn,…) hoặc dùng chung vật dụng cá nhân với người nhiễm bệnh.
Khi trẻ bệnh, bố mẹ nên cho trẻ cách ly tại nhà và hạn chế cho trẻ tiếp xúc với người khác.
Bổ sung dinh dương đầy đủ, tăng cường hoạt động thể chất, nâng cao sức đề kháng.
Bệnh tay chân miệng là bệnh chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và có thể tự khỏi được sau 5 -7 ngày. Tuy nhiên bệnh lại có thể diến biến nặng, có nguy cơ gây tử vong. Chính vì vậy, khi nghi ngờ bé có dấu hiệu bệnh tay chân miệng, ba mẹ nên cho đi khám bác sỹ để được chẩn đoán đúng mức độ của bệnh và được tư vấn hướng chăm sóc và theo dõi phù hợp. 
Bệnh tay chân miệng có thể mắc lại (do các chủng virus khác nhau).